Sultanidis Konağı / Kapadokya Üniversitesi İdari Bina

Giriş kapısındaki kitabeye göre 1892 yılında inşa edildiği bilinen konak, Haralambos Sultanidis adındaki zengin bir Rum iş adamı tarafından yaptırılmıştır. Orijinalinde ev olarak tasarlanan yapı, aynı zamanda balo ve eğlencelerin düzenlendiği bir mekan olarak kullanılmıştır. Mübadele sonrasında misafirhane, ilkokul, otel gibi çeşitli işlevlere ev sahipliği yapan konak, 2005 yılından itibaren Kapadokya Üniversitesi yönetim birimi olarak hizmet vermektedir. Kapadokya bölgesindeki en gösterişli sivil mimari örneklerinden birisi olan konak, Mustafapaşa’daki tarihi konaklar arasında ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Yapı dört tarafı avlulu ve orta sofalı plan tipi özelliğine sahiptir. İki katlı yapı, dikdörtgen planlıdır.

Yapıya bitişik olarak tasarlanan simetrik yerleştirilmiş ikişer merdiven düzenlemesi ile konağın bit-hilani (sütunlu portiko) tarzındaki anıtsal sütunlu ve asma kemerli sundurma bölümüne geçilmektedir. Mekanın mimari tasarımı cepheye anıtsal bir görünüm ve hareketlilik katarken; tavandaki kalem işi süslemeler ise mekana renk katmıştır. Buradan konağın sofa bölümüne girilmektedir. Yapının içerisinde yer alan orta sofanın üzeri kubbe ile örtülmüş olup, konağın sekiz odası buraya açılmaktadır. Sofanın doğusunda yer alan merdiven ile zemin katta yer alan ve bugün yemekhane olarak kullanılan bodrum katına inilmektedir. Yapının yığma teknik ile yapılan duvarlarında taş; kapı, tavan ve pencere elemanlarında ise orijinalinde ahşap malzeme kullanılmıştır.

Konağın içerisinde bulunan konulu ve figürlü duvar resimlerinin yanı sıra; çiçek, arma ve mermer taklidi boyamalar, ahşap tavan süslemeleri, yüklük ve şerbetlik gibi unsurlar mekanı renklendirmektedir. Sofaya giriş kapısının duvarının üstünde, “Rus Prensi’ne Suikast” konulu ilginç bir duvar resmi bulunmaktadır. Resim, köyün en önemli ressamlarından Kostis Meletiadis tarafından tasvir edilmiştir. Resmin sol alt köşesinde, “Otsu’da Japon …… tarafından Çar’ın oğluna karşı düzenlenen cinayet teşebbüsü ve Yunan kralının oğlu tarafından kurtarılışı” anlamına gelen Yunanca bir yazıt vardır. Bu tarihi olay, Fransa’da yayınlanan Le Petit Journal Supplement Illustré’de 1891 tarihinde resmedilen bir sahne eşliğinde haber yapılmıştır. Japon polis teşkilatında görevli Tsuda Sanzo, Rus Prensi Nikola’ya  suikast girişiminde bulunmuş ve Rus prensi, Yunan prensi Georgios’un müdahalesiyle ölümden kurtarılmıştır. Evin sahibinin bu olayı bilmesi ve konağında resmettirmiş olması, dönemin siyasi ve dini koşullarıyla açıklanabilir.  Bu resmin olduğu duvarın karşısındaki duvardaki Osmanlı armasının tasviri ise, Sultanidis’in aynı zamanda Osmanlı devletine bağlılığını göstermek istediğinin bir göstergesidir.