Savaş Konağı

Konağın kesin yapım tarihi bilinmemekle birlikte, ikinci katındaki başodada yer alan duvar resmindeki yazıta göre 1885 yılından önce inşa edildiği anlaşılmaktadır. Konağın mübadeleden önceki sahibi kayıtlı bir belgede Berguba olarak geçse de, ailenin adı Karaiktidi’dir. Mustafapaşa’nın yerli ailelerinden biri olan Savaş ailesi günümüze kadar bu evde yaşadığından, bugün bu ev ailenin adıyla tanınmaktadır. Yapı iki katlı olup, iki bağımsız yapıdan oluşmaktadır.

Mevcut plan doğudaki yapıya aittir. Konağın çift sütunlu ve kanatlı ahşap kapısından açık bir avluya girilmektedir. Burada bulunan merdiven ve pencerelerin korkulukları, yörede az rastlanan ve yapımı günümüzde devam etmeyen dökme demir tekniği ile yapılmıştır. Avlunun sol tarafında yer alan basamaklarla kemerli bir kapıdan dikdörtgen planlı bir oda ve sofaya girilmektedir. Diğer yapı ise, uzunca L şekilli avlunun sonunda yer almaktadır.

Yapının giriş kapısının alınlığında yuvarlak aydınlatma penceresi bulunmaktadır. Pencerenin etrafında, üzerinde 1891 yazıtı olan bir kitabe ve iki aslan figürü mevcuttur. Yapının yığma teknik ile yapılan duvarlarında taş; kapı, tavan ve pencerelerinde ise ahşap ve demir malzeme kullanılmıştır. Üst kat sofada, bölgenin en ilginç duvar resim örneklerinden olan ve canlı renklerin kullanıldığı tasvirlerden biri yer almaktadır. Beşik tonoz örtülü odanın pencerelerinin olduğu duvarın alınlığında, kompozisyonun merkezinde Cennet’ten Kovulma sahnesinin ve etrafında insan ömrünü onar yıllık dönemler halinde gösteren figürlerden oluşan bir sahne tasvir edilmiştir. Ayrıca, üst kattaki diğer odada İstanbul Galata Kulesi tasvir edilmiş olup, kulenin her iki yanında birer insan figürü yer almaktadır. Resmin altında 1885 tarihi yazısı görülmektedir.