Kapadokya Üniversitesinin (KÜN) merkezinin de bulunduğu Mustafapaşa Köyü, Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) tarafından belirlenen dünyanın “En İyi Turizm Köyleri” listesine, en yüksek sayıda değerlendirme kriterini karşılayarak, birinci sıradan girmiştir. Mustafapaşa, 17 Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefinin dokuzunu karşılayarak tüm rakiplerinin önünde yer almıştır.
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Turizm Sektörü
Birleşmiş Milletler 1987’de sürdürülebilir kalkınmayı “gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmelerini tehlikeye sokmaksızın bugünün kuşaklarının ihtiyaçlarını karşılayabilecek kalkınma” olarak tanımlamıştır. Turizm hem Türkiye’de hem de dünyada kalkınmada büyük rol oynayan en önemli sektörlerden biridir. Covid-19 Pandemisi öncesi hızlı gelişen sektörün büyüklüğü dünya GSMH’sının %10’una ulaşmıştı. Bununla birlikte, artan turizm faaliyetlerinin, turizmin başlıca arz kaynakları olan doğal ve kültürel varlıklar ile bu kaynaklarla bağlantılı olarak yaşayan halklar üzerindeki etkisi genellikle olumusuz olarak nitelendirilmektedir. Bu olumsuz etkileri ortadan kaldırmak için yürütülen çalışmalar iki konuya odaklanmaktadır: turizmin yerel halkın ekonomik ve sosyal yaşamına faydası ve turizmin doğal ve kültürel varlıklara zararının en aza indirilmesi.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 2015 yılında, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemini ve bununla bağlantılı olarak devletlerin, özel sektörün ve STK’ların kendilerine referans alabilecekleri Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini onaylamıştır.
Mustafapaşa’nın Karşıladığı Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) Mayıs 2021’de başlattığı dünyanın “En İyi Turizm Köyleri” programı ile tüm dünyada, kırsal alanlarda turizmde yenilikçi ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile uyumlu yaklaşımları benimseyen turizm köylerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç kapsamında, adaylar, 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi kriter alınarak değerlendirilmektedir.
Mustafapaşa Köyü, 17 Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefinin dokuzunu karşılayarak tüm rakiplerinin önünde yer almaktadır. Mustafapaşa’nın karşıladığı hedefler listesi UNWTO’nun internet sitesinde ilan edilmiştir.
Hizmetlere erişimin artırılması, korunmasız olanların korunması, yoksulluğun her türünün ortadan kaldırılması hedefi
Sahip olduğu doğal ve kültürel turizm arzı kaynakları ve bu kaynakların çevresinde gelişen turizm işletmeleri ile Mustafapaşa, yerel halkına düzenli bir geçim kaynağı sunmaktadır. Merkezi Mustafapaşa’da bulunan Kapadokya Üniversitesi istihdamda hemşerilerine öncelik tanımaktadır. |
Herkesin genel sağlık hizmetine, güvenli aşı ve ilaca ulaşabilmesi hedefi
Mustafapaşa, ulusal sağlık ağının bir parçasıdır. Köyde yer sağlık ocağı aile hekimi ile köy halkına hem de Üniversite öğrencilerine hizmet vermektedir. Köyde bir de eczane bulunmaktadır. |
Herkesin cinsiyet ve gelir farklılıklarına bağlı olmaksızın, nitelikli ve uygun maliyetli eğitime (mesleki eğitim ve yükseköğretim de dahil) ulaşmasının sağlanması hedefi
Kapadokya Üniversitesinin ana yerleşkesi Mustafapaşa Köyünde bulunmaktadır. Mesleki eğitimde uzmanlaşmış olan Üniversite, girişimcilik sıcak hava balonu, gastronomi ve mutfak sanatları ve turist rehberliği, kişisel gelişim alanlarında düzenlediği eğitimlerle bölgesinin hayat boyu öğrenme ihtiyacın karşılamaktadır. Üniversite bölge öğrencilerine burslu eğitim imkânı da tanımaktadır. |
Kadınlar ve kız çocuklarına karşı her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılması hedefi
Mustafapaşa’da kadınlar ve kız çocuklar toplum hayatının önemli bir parçasıdır. Kapadokya Üniversitesi, kadın ve kız çocuklarına karşı her türlü ayrımcılığa karşıdır. Üniversitenin öğrencilerinin yarısı; kadrolarının %52 si kadındır. Kadınlar üst düzey pozisyonlarda görev almaktadır. |
Herkesin temiz içme suyuna kavuşturulması ve su verimliliğinin teşvik edilmesi hedefi
Mustafapaşa Köyü’nün su kaynakları yerel halkın ve Üniversitenin ihtiyaçlarını karşılayacak düzeydedir. Köyde ayrıca termal sıcak su kaynağı bulunmakta olup, kaynağın turistik amaçlarla kullanılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. |
Sürdürülebilir ekonomik büyüme, yüksek verimlilik düzeyi ve teknolojik gelişmenin sağlanması; girişimcilik ve iş imkanlarının teşvik edilmesi, tam ve üretken istihdamın sağlanması, kölelik ve insan ticaretinin ortadan kaldırılması hedefi
Kırsal turizm, tarım ve hayvancılık Musafapaşa’nın temel ekonomik kaynaklarıdır. Mustafapaşa turizme kaynaklık eden çok sayıda doğal ve kültürel varlığa sahiptir ve bu varlıklarını korumaktadır. Köyün kültürel varlıklarının tarihi 9. yüzyıla kadar gitmektedir. Köyde, Ortaçağ (Bizans) ve Osmanlı dönemine ait eserler bulunmaktadır. |
Bu eserler arasında Konstantin Eleni Kilisesi, Aziz Nikolaos Manastırı, Aziz Basileios Kilisesi, Mehmet Şakir Paşa Medresesi öne çıkmaktadır. Mustafapaşa’da koruma altında 200 kadar tescilli taş konak bulunmaktadır. Köy, ayrıca, Kapadokya Sanat ve Tarih Müzesine ev sahipliği yapmaktadır. Termal su yatırımları, Manastır Vadisi Açık Hava Müzesi, Gomeda ve Beyderesi Vadi Düzenlemeleri, Jeo Park Projesi, Tabelalandırma Projesi koruma esaslarına uyularak sürdürülmektedir. Mustafapaşa’nın sahip olduğu turizm kaynakları, sürdürülebilir ekonomik büyümeyi temin edecek ve yerel halka istihdam sunacak seviyededir. Kapadokya Üniversitesinin ana yerleşkesinin burada kurulması ile, Üniversite ile bağlantılı iş alanları da gelişmiştir. Üniversite, istihdamda Mustafapaşa halkına öncelik tanımakta, hizmet içi eğitimlerle, personelinin yetkinliklerini geliştirmektedir. |
Şehirlerin kentsel planlama ve yönetimini, gelir seviyesinden bağımsız olarak herkes için güvenli konut sağlayacak, toplu taşımayı kolaylaştıracak, yeşil alanlar sunacak şekilde yapılması hedefi
Mustafapaşa Köyü, Nevşehir Şehir Merkezine, bölgedeki diğer turizm merkezlerine karayolu ağı ile bağlıdır. En yakın Merkez olan Ürgüp ve Mustafapaşa arasında tarifeli otobüs seferleri bulunmaktadır. Köy 4.5G GSM kapsama alanındadır, fiber optik hatla internete bağlıdır. Köyde yer alan turizm tesisleri köyün gelişmiş internet altyapısı ile “online” bankacılık, rezervasyon vb. hizmetleri verebilmektedir. Mustafapaşa; kafeleri, lokantaları, dükkanları ve konaklama imkânları ile ziyaretçilerine hizmet verebilecek altyapıya sahiptir. |
Küresel ısınma ile mücadele etme hedefi
Mustafapaşa Köyünün sahip olduğu doğal ve kültürel varlıkların korunması, Mustafapaşa Koruma Amaçlı İmar Planı ile garanti altına alınmıştır. Plan dışı yapılaşmaya izin verilmemektedir. Buna ilaveten, Kapadokya Üniversitesi, ekolojik sürdürülebilirliğe ilişkin programlar yürütmekte; öğrencilerini su ve enerji tasarrufu konusunda teşvik etmekte, gıda israfının önlenmesine ilişkin çalışmalar yapmakta, atıkların ayrıştırılmasına hassasiyet göstermekte; karbon ayak izinin düşürülmesi için elektriğini güneş enerjisinden sağlamaktadır. Üniversite, Dünya Sürdürülebilir Turizm Konseyinin (GSTC) üyesidir ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ile sürdürülebilir turizmin geliştirilmesi için çalışmalar yürütmektedir. |
Sürdürülebilir kalkınmanın başarılı olması için kurumların, kuruluşların, devletlerin iş birliği yapması hedefi
Mustafapaşa’nın ekonomik kalkınmasının sürdürülebilirliğinin sağlanması hedefi doğrultusunda Kapadokya Alan Başkanlığı, Kapadokya Üniversitesi, Kapadokya Turizm Altyapı Hizmet Birliği, Ahiler Kalkınma Ajansı, Mustafapaşa Muhtarlığı, Mustafapaşa Kültür, Turizm ve Tanıtma Derneği iş birliği içerisinde çalışmaktadır. |